być za pan brat
  • dżdża
    3.04.2024
    2.10.2013
    Czy używa się obecnie wyrazu dżdża (rodzaj żeński, mianownik) na określenie drobnego deszczu? Taką informację znalazłem w Z polszczyzną za pan brat, 1986, s. 238.
  • Ku wraz z celownikiem
    6.05.2020
    6.05.2020
    Dzień dobry
    W Gramatyce języka polskiego Józefa Muczkowskiego (trochę stara pozycja) przy odmianie rzeczownika pojawia się taka rada: „Celownik na owi zakończony z przyimkiem ku w niektórych na u skracamy, np. ku końcu zamiast ku końcowi, ku Krakowu, ku Paryżu”.
    Starałem się sprawdzić, użycie -u w celowniku razem z przyimkiem ku jest obecnie poprawne (szczególnie chodzi mi o ku końcu), ale nigdzie nie mogłem znaleźć takiej informacji.
    Z góry dziękuję za pomoc i poświęcony czas.
  • na anioł Pański
    20.02.2004
    20.02.2004
    Skąd wzięły się formy typu Na anioł Pański, na miły Bóg? Dlaczego nie respektuje się w tych wyrażeniach deklinacji, a więc na anioła pańskiego, na miłego Boga, chociaż – o dziwo – istnieje używana powszechnie forma na Boga miłego?
  • Ochrzczony czy ochrzcony?
    3.09.2018
    3.09.2018
    Szanowni Państwo,
    w zasadzie imiesłów bierny od chrzcić powinien chyba brzmieć chrzcony (jak chwycić, chwycony), tak zresztą mówi się na wielkopolskiej (niemazurzącej!) wsi. Czy cz w chrzczony jest hiperpoprawnością, uproszczeniem fonetycznym, czy śladem jakiejś innej formy pierwotnej bezokolicznika (np. *chrścić)?

    Dziękuję za pomoc,
    Łukasz
  • Odmieniamy nazwiska gości ślubnych
    2.03.2011
    2.03.2011
    Witam!
    Wspólnie z narzeczonym natknęliśmy się na problem odmiany nazwiska przy wypisywaniu zaproszenia ślubnego. Mamy pytanie: czy nazwisko Dzirba oraz Kostyra się odmienia i w jakich formach?
    Dziękujemy
  • o szatanie
    24.04.2006
    24.04.2006
    Witam. Czy w dobie obecnej poprawna jest odmiana szatanu (wszystkie współczesne słowniki notują jedynie szatanowi)? Dodam, że w literaturze polskiej odmiana szatanu występuje chociażby w Kordianie lub Beniowskim J. Słowackiego. Czy ze względu na wytyczne obecnych słowników języka polskiego odmianę szatanu należałoby uznać za niepoprawną, czy jedynie za przestarzałą?
    Dziękuję.
  • psubrat
    6.12.2005
    6.12.2005
    Witam!
    Czasem słowniki podają formy oczywiste, a niby przypadkiem omijają te sprawiające kłopot… Jaki jest celownik od psubrat, a jeśli -owi, to skąd ta róźnica w stosunku do brat i współbrat?
    Pozdrawiam.
  • Michalina i Jowita
    2.02.2006
    2.02.2006
    Ja właściwie tylko do pana Grzeni à propos kwestii imienniczych. Po pierwsze, w Naszych imionach pisze Pan, że Michalina pojawiła się jako imię w XX wieku. Tymczasem w różnych dokumentach znalazłam co najmniej 5 Michalin urodzonych około 1830. Po drugie – czy Jowita to rzeczywiście imię męskie?
  • ołówek i piórnik w wołaczu

    3.11.2023
    3.11.2023

    Jaką formę przyjmują rzeczowniki nieżywotne w wołaczu? Np. ołówek czy ołówku, piórnik czy piórniku? Kiedyś uczono mnie, że wołacz = mianownikowi, a tylko przy personifikacji (baśnie, poezja) używa się piórniku, ołówku, długopisie, itp. Dziś słyszę, że to błąd. Czy faktycznie? Z góry dziękuję za wyjaśnienie. Małgorzata

  • proszę księdza
    11.10.2006
    11.10.2006
    Pytanie z zakresu pragmatyki językowej: jak należy się zwracać do kleryka, zwłaszcza takiego, który nosi sutannę? „Proszę księdza?” – chyba nie, ponieważ to jeszcze nie ksiądz. „Proszę pana?” – dość dziwnie brzmi w stosunku do osoby noszącej sutannę. Jakie są przyjęte formy?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego